Διάγνωση Περιβάλλοντος ΑΧΕ στα Κτίρια

Image
Πραγματοποιήθηκε ανάλυση των παραμέτρων του εξωτερικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν την υλοποίηση έργων ΑΧΕ / στα κτίρια από δημόσιους φορείς στην διασυνοριακή περιοχή με ορίζοντα το 2030, και συγκεκριμένα:
  • Περιβάλλον πολιτικής: υποχρεώσεις απορρέουσες από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία (εναρμόνιση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ, πλαίσιο για την επίτευξη κτιρίων NZEB).
  • Οικονομικό / Χρηματοδοτικό περιβάλλον: Εργαλεία υλοποίησης / χρηματοδότησης των πιθανών ενεργειακών παρεμβάσεων του δημόσιου φορέα καθώς και τα εργαλεία χρηματοδότησης της νέας περιόδου 2021-27 με ορίζοντα το 2030.
  • Τεχνολογικό Περιβάλλον: Ανάλυση τεχνολογικών / οικονομικών παραμέτρων σχετικά με τις επιμέρους νέες τεχνολογίες για ΑΧΕ σε κτίρια και εγκαταστάσεις του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα.
  • Κοινωνικό Περιβάλλον: Καταγραφή / ανάλυση παραμέτρων που επηρεάζουν την ωριμότητα και το επίπεδο πληροφόρησης και συμπεριφοράς των τοπικών κοινωνιών γύρω από την βελτίωση των ενεργειακών υποδομών και το ρόλο που αναμένεται να παίζουν οι δημόσιοι φορείς στις τοπικές κοινότητες μέχρι το 2030.
Το αποτέλεσμα της παραπάνω ανάλυσης παρουσιάζεται με την μορφή της S.W.O.T. (Δυνατά Σημεία, αδύνατα Σημεία, Ευκαιρίες, Απειλές) για 16 συνολικά φορείς του Δημοσίου στην επιλέξιμη περιοχή Ελλάδας Κύπρου:
  • τους 4 συμμετέχοντες φορείς από την Ελλάδα (Περιφέρεια Κρήτης, Δήμοι Κω, Θήρας και Ανατολικής Σάμου),
  • τους 7 συμμετέχοντες φορείς από την Κύπρο (Δήμοι Λεμεσού, Αγ. Δομετίου, Αθηένου, Γεροσκήπου, Σωτήρα, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού - Αμαθούντας) και
  • 5 επιπλέον φορείς από την Ελλάδα (Δήμοι Ρόδου, Χερσονήσου, Άνδρου, Δυτικής Λέσβου και Χίου). 
Περιφέρεια Κρήτης
ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
  • Πολύ υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας και δυνατότητες για χρήση γεωθερμίας.
  • Πολύ υψηλό ηλιακό δυναμικό.
  • Μικρή διείσδυση των ΑΠΕ.
  • Μεγάλο δυναμικό για δράσεις ενεργειακής αποδοτικότητας σε κτίρια.
  • Υψηλός τουρισμός και κρίσιμη γεωγραφική θέση στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου.
  • Διάθεση δημόσιων (εθνικών και κοινοτικών) πόρων για την ενίσχυση των ΑΠΕ και της ΑΧΕ.
  • Υλοποίηση επιδεικτικών έργων ΑΧΕ (STRATENERGY, SHERPA, REBUS, ΕΝΕΔΗ κτλ.)
  • Αρκετή εμπειρία των στελεχών του φορέα στην υλοποίηση έργων ΑΧΕ στα κτίρια της περιφέρειας.
  • Συμμετοχή των στελεχών του Φορέα σε σεμινάρια σχετικά με το βασικό αντικείμενο της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ που είναι να ορίσει ένα πλαίσιο μέτρων για την προώθηση της ΑΧΕ.
  • Εξοικείωση των στελεχών του Φορέα με τα θέματα μέτρησης της ενεργειακής κατανάλωσης ενέργειας με ευφυή συστήματα μέτρησης, και ιδανικά ανά κατηγορία, όπως είναι η κατανάλωση ηλεκτρισμού για θέρμανση, για ψύξη, για φωτισμό, ώστε να μπορεί να υπολογιστεί που δαπανάται μεγάλο ποσό ενέργειας, σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 11 του Ν.4342/15.
  • Εξοικείωση των στελεχών του Φορέα με τα θέματα των ΣΕΑ. Τα μέτρα και οι λύσεις που μπορούν να εισαχθούν μέσω ενός ολοκληρωμένου έργου ΣΕΑ είναι ποικίλα και μπορεί να περιλαμβάνουν νέα συστήματα ή αναβαθμίσεις φωτισμού και ελέγχων με LED, συστήματα ηλεκτρικής θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού, συστήματα διαχείρισης κτιρίων, CHP, ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα.
  • Ενημέρωση των στελεχών του Φορέα για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις στο πλαίσιο του Έργου Interreg MED με σκοπό την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων.
  • Ορισμός Ενεργειακού Υπευθύνου για σχεδόν όλα τα κτίρια που ανήκουν στη δικαιοδοσία της Περιφέρειας Κρήτης.
  • Περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένου προσωπικού για προώθηση φιλικού προς το περιβάλλον τουρισμού.
  • Ελλείψεις σε σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό.
  • Χαμηλός βαθμός αποκέντρωσης.
  • Υποστελέχωση υπηρεσιών.
  • Απουσία αναπτυξιακών μικροπεριφερειών προγραμματισμού, βάσει στοιχείων ομοιογένειας.
  • Χαμηλές επενδύσεις σε έρευνα από τις επιχειρήσεις.
  • Μη διασύνδεση με το κεντρικό δίκτυο ηλεκτρισμού.
  • Περιορισμένο επίπεδο γνώσης των στελεχών του Φορέα για τις μεικτές συμβάσεις του άρθρου 4, Ν. 4412/2016.
  • Πολύ περιορισμένο επίπεδο γνώσης των στελεχών του φορέα του πεδίου εφαρμογής του ΚΕΝΑΚ.
  • Απουσία - προς το παρόν - εταιρειών ΕΠΕΥ που να συνεργάζονται με την Περιφέρεια Κρήτης.
  • Πολύ περιορισμένο επίπεδο γνώσης των στελεχών του φορέα για τις ΕΠΕΥ.
  • Μη ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης ανάμεσα στα στελέχη του φορέα για συμβάσεις ΣΔΙΤ για υλοποίηση παρεμβάσεων ΑΧΕ.
  • Έκδοση πολύ μικρού αριθμού Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης συνολικά σε δημόσια κτίρια στην Περιφέρεια Κρήτης (<2% του συνολικού δημόσιου κτιριακού αποθέματος).
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ
  • Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από εταιρείες και φορείς της εγχώριας, αλλά και της διεθνούς αγοράς.
  • Συμμετοχή του Φορέα σε ευρωπαϊκά προγράμματα έργων, όπως τα πρόσφατα έργα SHERPA, REBUS, CLEAN, STRATENERGY και IMPULSE με αντικείμενο την ΑΧΕ στα κτίρια», για τα οποία μελετήθηκε ο κτιριακός τομέας των κτιρίων της Κρήτης.
  • Αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων.
  • Διακρατικές συνεργασίες για ενέργεια, περιβάλλον, έρευνα και ανάπτυξη.
  • Μελλοντική διασύνδεση με το κεντρικό Δίκτυο ηλεκτρισμού.
  • Ανάπτυξη θερμικών ηλιακών συστημάτων.
  • Ανάπτυξη παράκτιων αιολικών πάρκων.
  • Υιοθέτηση από την περιφέρεια του πλάνου της ενεργειακής αναβάθμισης των δημόσιων κτιρίων στην περιοχή της Κρήτης για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, τον υποδειγματικό χαρακτήρα των έργων και τη θερμική άνεση των επισκεπτών και των εργαζομένων.
  • Συμμετοχή του Φορέα σε δράσεις εφαρμογών σε έξυπνες πόλεις, όπως το πρώτο Φεστιβάλ Έξυπνων Πόλεων, που πραγματοποιήθηκε στις 15/6/2019.
  • Ενημέρωση των στελεχών του φορέα για τις εφαρμογές και δράσεις με τη χρήση ΤΠΕ για τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης Δήμου και δημοτών στο πλαίσιο του προγράμματος Smart Cities.
  • Προηγμένες υποδομές Data centers του Δήμου Ηρακλείου για συλλογή και αποθήκευση δεδομένων από αισθητήρες εφαρμογών ΙoΤ (χρυσό βραβείο για την ψηφιακή πλατφόρμα Internet of Things στον διαγωνισμό Best City Awards 2018).
  • Υπογραφή του Συμφώνου των Νησιών και από τους 24 δήμους της Περιφέρειας, από τους οποίους είχαν υποβάλει ΣΔΑΕ και ΣΔΑΕΚ οι 15 μέχρι τον Απρίλη του 2019.
  • Η παράταση της οικονομικής κρίσης. Η συνέχιση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία πιθανόν να καθυστερήσει ή και να ματαιώσει την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών σχεδίων, λόγω έλλειψης ρευστότητας και της επιφυλακτικότητας εκ μέρους των τραπεζών να συγχρηματοδοτήσουν τα επενδυτικά σχέδια δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.
  • Αρνητικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Παρά τις απλοποιήσεις στην αδειοδοτική διαδικασία, υπάρχουν ακόμη σοβαρά διοικητικά εμπόδια (μεγάλη γραφειοκρατία, χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης των απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων).
  • Αδυναµία επίλυσης του συγκοινωνιακού προβλήματος και της απομόνωσης.
  • Καθυστέρηση επίλυσης χωροταξικών ζητημάτων (Κτηματολόγιο, Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια κλπ.).
  • Ανταγωνισμός ξένων αγορών, µε χαμηλό κόστος παραγωγής.
  • Αδυναμία περαιτέρω ανάπτυξης και παραγωγικής αξιοποίησης ερευνητικών - εκπαιδευτικών υποδομών.
  • Μείωση πόρων στην αναπτυξιακή στρατηγική της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
  • Προκαταλήψεις των πολιτών σχετικά με την εφαρμογή επεμβάσεων ΑΠΕ, αντιδράσεις τοπικών φορέων και πιθανές δικαστικές εμπλοκές. Θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με κατάλληλες δράσεις πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.
  • Έλλειψη ιδιωτικών πόρων για εφαρμογή επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας.
Δήμος Λεμεσού
ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
  • Πολύ Υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας.
  • Μικρή διείσδυση των ΑΠΕ.
  • Μεγάλο δυναμικό για δράσεις ενεργειακής αποδοτικότητας σε κτίρια.
  • Υψηλός τουρισμός και έργα διατήρησής του.
  • Γεωπολιτική σημασία και γεωγραφική θέση στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και στη σύνδεσή του με Τουρκία.
  • Περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένου προσωπικού για προώθηση φιλικού προς το περιβάλλον τουρισμού.
  • Μεγάλη γραφειοκρατία.
  • Χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης των απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων.
  • Ελλείψεις σε σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό.
  • Χαμηλός βαθμός αποκέντρωσης.
  • Υποστελέχωση υπηρεσιών.
  • Απουσία αναπτυξιακών μικροπεριφερειών προγραμματισμού, βάσει στοιχείων ομοιογένειας.
  • Χαμηλές επενδύσεις σε έρευνα από τις επιχειρήσεις, κλπ.
  • Μη διασύνδεση με το κεντρικό δίκτυο ηλεκτρισμού.
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ
  • Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από εταιρείες και φορείς της εγχώριας αλλά και της διεθνούς αγοράς.
  • Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα έργων.
  • Αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων.
  • Διακρατικές συνεργασίες για ενέργεια, περιβάλλον, έρευνα και ανάπτυξη.
  • Ανάπτυξη παράκτιων αιολικών πάρκων.
  • Η παράταση της οικονομικής κρίσης.
  • Αδυναµία επίλυσης του συγκοινωνιακού προβλήματος και της απομόνωσης.
  • Καθυστέρηση επίλυσης χωροταξικών ζητημάτων (Κτηματολόγιο, Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια κλπ.).
  • Ανταγωνισμός ξένων αγορών, µε χαμηλό κόστος παραγωγής.
  • Αδυναμία περαιτέρω ανάπτυξης και παραγωγικής αξιοποίησης ερευνητικών - εκπαιδευτικών υποδομών.
  • Περαιτέρω μείωση πόρων στην αναπτυξιακή στρατηγική της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
  • Προκαταλήψεις των πολιτών, κλπ.
Δήμος Ρόδου
ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
  • Πολύ υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας.
  • Μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης των ΑΠΕ.
  • Μεγάλο δυναμικό για δράσεις ΑΧΕ σε κτίρια.
  • Ανεπτυγμένος τουρισμός και έργα διατήρησής του.
  • Γεωπολιτική σημασία λόγω  γεωγραφικής θέσης.
  • Διάθεση δημόσιων (εθνικών και κοινοτικών) πόρων για την ενίσχυση των ΑΠΕ.
  • Ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης των στελεχών όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2012/27/ΕΕ σχετικά με την προώθηση της ΑΧΕ.
  • Ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης των στελεχών όσον αφορά στο Ν. 4342/2015 που επικεντρώνεται σε θέματα ΑΧΕ.
  • Επαρκής γνώση των στελεχών για τις δυνατότητες των ΣΕΑ.
  • Τεχνογνωσία των στελεχών στις εφαρμογές «έξυπνης πόλης», καθώς ο Δήμος Ρόδου υλοποιεί έργο ΣΕΑ, που αφορά εργασίες αναβάθμισης  οδοφωτισμού.
  • Ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης των στελεχών για τις μεικτές συμβάσεις του άρθρου 4, Ν.4412/16 (υλοποίηση αρκετών διαγωνισμών).
  • Εξοικείωση των στελεχών του Φορέα με τον ΚΕΝΑΚ.
  • Επαρκής πληροφόρηση των στελεχών του Φορέα για θεσμικές πρωτοβουλίες/έργα για την ενσωμάτωση της ΑΧΕ στα κτίρια.
  • Εξοικείωση των στελεχών με δράσεις Ενεργειακής και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης κτιρίων. Ανάμεσα σε αυτές που υλοποιεί ο Δήμος Ρόδου είναι το έργο ACUA που αφορά στην ανάπτυξη ενός συστήματος συγκέντρωσης των παραγόμενων βιοαποβλήτων και επεξεργασίας τους (μερικής ή και ολικής) στον ίδιο χώρο, χωρίς φυσικά τη δημιουργία της οποιασδήποτε όχλησης, μέσα στον αστικό ιστό με επίκεντρο την πολυκατοικία ή έναν μικρό αριθμό πολυκατοικιών ή σε οποιοδήποτε χώρο αστικού ενδιαφέροντος.
  • Επαρκής γνώση των στελεχών για ΣΔΙΤ σε δράσεις ΑΧΕ σε κτίρια.
  • Δραστηριοποίηση ερευνητικών οργανισμών στο νησί της Ρόδου, όπως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Παράρτημα του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ, το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., και σχετικές συνεργασίες του Φορέα.
  • Συμμετοχή στο Δίκτυο Αειφόρων Νήσων – ΔΑΦΝΗ.
  • Περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένου προσωπικού για προώθηση φιλικού προς το περιβάλλον  τουρισμού.
  • Ελλείψεις σε σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό.
  • Χαμηλός βαθμός αποκέντρωσης.
  • Υποστελέχωση υπηρεσιών.
  • Απουσία αναπτυξιακών μικροπεριφερειών προγραμματισμού, βάσει στοιχείων ομοιογένειας.
  • Χαμηλές επενδύσεις σε έρευνα από τις επιχειρήσεις.
  • Μη διασύνδεση με το κεντρικό δίκτυο ηλεκτρισμού.
  • Μη ορισμός Ενεργειακού Υπευθύνου για τα κτίρια του Φορέα.
  • Έλλειψη εξοπλισμού μέτρησης ενεργειακής κατανάλωσης στο Φορέα.
  • Περιορισμένη γνώση των στελεχών του Φορέα για τα κτίρια nZEB.
  • Ανεπαρκής γνώση των στελεχών του Φορέα για τις «Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις».
  • Έλλειψη «Σχεδίου Δράσης Αειφόρου Ενέργειας» (ΣΔΑΕ).
  • Έλλειψη συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης στα δημοτικά κτίρια του Δήμου Ρόδου.
  • Έλλειψη φορητού εξοπλισμού μέτρησης δεδομένων ενέργειας και συστήματος αυτόματης μέτρησης και καταγραφής ενέργειας.
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ
  • Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από εταιρείες και φορείς της εγχώριας, αλλά και της διεθνούς αγοράς.
  • Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα έργων, ειδικότερα σε έργα με δράσεις ΑΧΕ στον κτιριακό τομέα του Φορέα που συγχρηματοδοτούνται από προγράμματα ΕΣΠΑ με έργα αφορούν αύξηση της ΕΞΕ σε εμβληματικά δημοτικά κτίρια, τα οποία επισκέπτεται και στα οποία φοιτά και εργάζεται μεγάλο τμήμα της τοπικής κοινωνίας..
  • Αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων.
  • Διακρατικές συνεργασίες στην ενέργεια, το περιβάλλον, την έρευνα και ανάπτυξη.
  • Ανάπτυξη παράκτιων αιολικών πάρκων.
  • Προσχώρηση στο Σύμφωνο των Νησιών – υλοποίηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτό.
  • Η παράταση της οικονομικής κρίσης. Η συνέχιση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία πιθανόν να καθυστερήσει ή και να ματαιώσει την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών σχεδίων, λόγω έλλειψης ρευστότητας και της επιφυλακτικότητας εκ μέρους των τραπεζών να συγχρηματοδοτήσουν τα επενδυτικά σχέδια δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.
  • Αρνητικό επιχειρηματικό περιβάλλον - σοβαρά διοικητικά εμπόδια (μεγάλη γραφειοκρατία, χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης των απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων).
  • Καθυστέρηση επίλυσης χωροταξικών ζητημάτων (Κτηματολόγιο, Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια κλπ.).
  • Ανταγωνισμός ξένων αγορών, µε χαμηλό κόστος παραγωγής.
  • Αδυναμία περαιτέρω ανάπτυξης και παραγωγικής αξιοποίησης ερευνητικών - εκπαιδευτικών υποδομών.